Generatiewissel in het Familiebedrijf

Onder leiding van

Ludo Lievens

Belastingconsulent – Vennoot Lievens & Co Consulting, Corporate Finance

Programmadirecteur & Docent Brugge Business School “Fiscale Wetenschappen”

Auteur van diverse boeken en publicaties in verband met fiscale onderwerpen

Hanne Van Waeyenberge

Coach, Mediator and Consultant- My Experts BNP Paribas Fortis

Frédéric Lievens

Belastingconsulent – Vennoot Lievens & Co Consulting, Corporate Finance

Steven Keirse

Jurist – Belastingconsulent, Lievens & Co Consulting, Corporate Finance

Programma

9u30 Ontvangst deelnemers

10u00 Deel I: Transitiefase en oplossingen op maat

• Tijdshorizon: wanneer starten met de voorbereiding van de familieoverdracht?
• 5 Stappen ter voorbereiding:

• • Waardebepaling: “Hij die weet welke koers hij vaart, heeft altijd de wind in de zeilen”
  • Businessplan: “Meten is weten”
  • Boekenonderzoek: “Verkoop geen kat in een zak”
  • Charter: “Goede afspraken, sterke familiebanden”
  • Financieel behoeften: “Haalbaarheid voor de overnemer & comfort voor de overlater”

• Charter

• • De opmaak van een familiaal charter zet de familianten (toekomstige opvolgers) ertoe aan om al in een vroeg stadium samen te werken aan een gemeenschappelijke langetermijnvisie.
  • Een gebrek aan eensgezindheid, is één van de grootste bedreigingen voor een familiebedrijf.
  • Communicatie en vertrouwen zijn twee sleutelwoorden in het overnameproces.

• Basisprincipes:

• • Nagestreefde waarden
  • Langetermijnvisie
  • Governance in het bedrijf
  • Raad van advies
  • Taakverdeling en bevoegdheden
  • Verlof- en ziekteregeling; verloning
  • Rol van familieleden in het bedrijf: assessment en toelatingsvoorwaarden
  • Dividendpolitiek
  • Overdracht aandelen: voorkoop- volgrecht; opties; e.a.
  • Uitstapregeling: Exit procedure bij duurzame onenigheid

Ludo Lievens

Deel II:  Emotionele aspecten van de transitie

• Dynamieken eigen aan familiebedrijven
  • Het 3-cirkel model
  • Diverse rollen en functies
• Generatiewissel als veranderingsproces
  • Inzichten uit verandermanagement
  • Het proces van overdracht
• Omgaan met emoties
  • Welke emoties spelen
  • De impact van emoties
• Het belang van communicatie
  • Patronen doorbreken
  • Essentiële boodschappen
• Omgaan met conflicten
  • Conflict (h)erkennen
  • Handvatten

Hanne Van Waeyenberge

Deel III: Hoe overname financieren en structureren?

• Schenken of kopen?
  • Schenken lijkt de “gemakkelijkste” oplossing voor de ouders om overdracht van het bedrijf te realiseren → kinderen moeten alleen maar “aanvaarden” (waarom zouden ze weigeren)
  • Psychologische factoren
    • Zullen opvolgers zorgzaam omspringen met wat ze gratis krijgen?
    • Staan opvolgers wel voldoende op eigen benen als ze schatplichtig blijven aan de ouders omwille van de gekregen schenking?
  • Financiële factoren
    • Houden ouders genoeg voor zichzelf over? (“uitkleden voor het slapengaan”)
    • Kinderen die niet actief zijn in de zaak gelijk behandelen
  • Bedrijfseconomische factoren
    • Verkoop is een gelegenheid om het bedrijf door te lichten en problemen uit het verleden op te lossen
• Waardering: wat is een correcte familiale prijs?
• Hoe de overname structureren?
  • Timing en overnametraject (“niet betalen voor eigen zweet”)
  • Juridische en fiscale structuur
• Hoe de overname financieren?
  • Achtergestelde lening: vendor loan
  • Bankfinanciering
  • Waarborgbeheer
  • Het belang van een goed businessplan
• Garanties ouders
  • Beding van wederinkoop
  • Meerwaardeclausule
  • Pand op aandelen

Frédéric Lievens

Deel IV: Huwelijksstelsels en erfrecht

• Huwelijksstelsels

• • Trouwen of samenwonen?
  • Wettelijk stelsel of scheiding van goederen?
  • Impact van het nieuwe huwelijksvermogensrecht
  • Tips and tricks voor ondernemers

• Erfrecht
  • Basisprincipes van het vernieuwde erfrecht
  • Specifieke aandachtspunten voor ondernemers

• De fiscale invalshoek
  • Krachtlijnen schenk- en erfbelasting in het Vlaams Gewest
  • Recente evoluties in de standpunten van de Vlaamse Belastingdienst
  • Schenking of vererving van het familiebedrijf  de Vlaamse regeling

Steven Keirse